Właściwości reologiczne zaczynu cementowego
Właściwości reologiczne charakteryzowane są ciekłością, podatnością na odkształcenie pod wpływem działającej siły i zachowywanie przy tym jednorodności. Wymienione cechy są ważne z punktu widzenia mieszanki betonowej, której ciekłość i stabilność zależą od swobody ruchu ziaren kruszywa w zaczynie. Mogą one ulegać zmianie, gdyż natychmiast po wymieszaniu cementu z wodą rozpoczyna się pomiędzy nimi proces chemiczny, a woda nasyca się jonami wapnia i alkaliów, zwiększając przez to swoją lepkość. Stąd też ważna jest trwałość cech reologicznych, która może ulegać poważnym zmianom po wprowadzeniu do zaczynu domieszek i/lub dodatków. Wyjściowa charakterystyka cech reologicznych zależy przede wszystkim od stosunku ilościowego wody do cementu (W/C), z kolei od stopnia dokładności ich wymieszania. Cechy reologiczne można określić liczbowo ustalając za pomocą reometrów granicę oporu płynięcia (naprężenie, przy którym następuje przesunięcie się wzajemne warstw zaczynu (Pa) oraz tarcie wewnętrzne. Zakłócenie stałości cech reologicznych może być wywołane przez flokulację (zlepianie się w grudki = w konglomeraty) ziaren cementu, fałszywe wiązanie, silną zmianę temperatury, rozdzielanie się składników zaczynu, np. z powodu nadmiaru wody bądź niskiej wodowięźliwości przez cement. Szybszej zmianie ulegają zaczyny z cementów gruboziarnistych (powierzchnia właściwa < 2500 cm²/g) z powodu niskiej wodowięźliwości i z drobnoziarnistych (p.w. > 4500 cm²/g) Z powodu nadmiaru wody.
Najkorzystniejsza jest sytuacja, gdy każde ziarenko cementu jest oddzielone od innych i otoczone warstewką wody. Im warstewki są cieńsze, tym właściwości reologiczne są stateczniejsze w czasie, a cała masa zaczynu jest bardziej jednorodna.