Proszę wyjaśnić, dlaczego tzw. rozcieńczalniki uniwersalne mogą rozcieńczać bardzo różne spoiwa
Zdolność rozpuszczania przez rozpuszczalnik zależy od sił międzycząsteczkowych w rozpuszczalniku i rozpuszczanym spoiwie. Zarówno poszczególne grupy rozpuszczalników, jak i różne spoiwa mają bardzo różne siły międzycząsteczkowe. Rozcieńczalniki uniwersalne zawierają całkiem różne rozpuszczalniki o różnych siłach międzycząsteczkowych. Tylko część tych rozpuszczalników może rozpuszczać określone spoiwo. Pozostałe zawarte w płynie rozpuszczalniki spełniają tam jedynie rolę obojętnych rozcieńczalników. W przypadku innego spoiwa mogą je rozpuszczać z kolei inne rozpuszczalniki, natomiast część zawartości stanowi tylko rozcieńczalnik.
Co rozumie się przez lotność rozpuszczalnika?
Lotność rozpuszczalnika jest wskaźnikiem proporcjonalnym, informującym, ile czasu określona ilość rozpuszczalnika potrzebuje na odparowanie w porównaniu z taką samą ilością eteru dwuety-lowego. Eter dwuetylowy ma lotność 1. Jeśli więc np. aceton ma lotność 2,1, znaczy to, że określona ilość acetonu potrzebuje na odparowanie 2,1 raza więcej czasu niż taka sama ilość eteru dwu-etylowego. Eter dwuetylowy jest często w uproszczeniu nazywany po prostu eterem. Jest to błędne, ponieważ etery stanowią całą grupę rozpuszczalników, a eter dwuetylowy jest tylko jednym z nich.
Lotność wynosi odpowiednio dla:
a) eteru dwuetylowego – 1;
b) acetonu -2,1;
c) terpentyny – 38;
d) benzyny lakowej – 60;
e) wody – 80.
Rozpuszczalniki dzieli się na grupy zależnie od ich lotności. Proszę wymienić te grupy i podać zakres lotności dla każdej z nich
Rozpuszczalniki dzieli się na łatwo lotne (lotność poniżej 10), średnio lotne (od 10 do 35), trudno lotne (od 35 do 50) i bardzo trudno lotne (powyżej 50).
Dlaczego do lakierów i farb z reguły najbardziej odpowiednie są mieszanki z łatwo, średnio i trudno lotnych rozpuszczalników? Lakiery i farby powinny szybko stężeć po rozprowadzeniu, ale równocześnie mieć dobrą rozlewność. Najlepiej można to uzyskać przez odpowiednie zmieszanie różnych rozpuszczalników. Łatwo lotne rozpuszczalniki szybko odparowują; wskutek tego nałożony lakier gęstnieje i np. przy lakierowaniu powierzchni pionowych nie powstają zacieki. Rozpuszczalniki średnio i trudno lotne odparowują wolniej, a lakier może się jeszcze rozpływać. Rozpuszczalniki mogą poza tym odparowywać także z głębszych warstw powłoki bez pozostawiania „kraterów” w powierzchni lakierowanej.