Kształtowanie się fizykochemicznych właściwości zaczynu w miarę jego dojrzewania.
Fizykochemiczna charakterystyka zaczynu w okresie dojrzewania: 1 – wytrzymałość na ściskanie. 2 – wydzielanie się ciepła wiązania, 3 – stopień hydratacji, 4 – stopień pH, 5 – przewodność elektryczna.
Rysunek przedstawia schematycznie rozwój ważniejszych właściwości fizykochemicznych zaczynu, do których zaliczono według oznaczenia na rysunku.
Wartości dla ideowo przedstawionych krzywych zależą od rodzaju cementu, co w miarę potrzeby będzie podawane w dalszej treści. Wykres pozwala zwrócić uwagę na zależności między poszczególnymi właściwościami – np. jedne krzywe opadają, a inne wznoszą się, co ma ze sobą kisły związek.
Wytrzymałość zhydratyzowanej masy cementu (kamienia cementowego) kształtuje się wg wzoru f = fo (1 – p)³; gdzie: p to objętość porów, a fo= 240 MPa. fo podpowiada potencjalnej wytrzymałości wynikającej z praw fizykochemicznych przy założeniu pełnej szczelności produktu, z wyjątkiem porów żelowych.
Odkształcalność
Takie właściwości zaczynu, jak początkowa plastyczność mieszanki, z kolei porowatość kamienia cementowego i stała zawartość w nich wilgoci powodują, że zarówno zaczyn, jak i kamień cementowy są odksztalcalne. Można wyróżnić:
• skurcz wewnętrzny, który powstaje w wyniku kontrakcji przywiązaniu cementu z wodą,
• skurcz zewnętrzny lub pęcznienie wywoływane zmianą wilgotności (zachodzi tylko przy zmianach zawartości wilgoci w wyrobie cementowym),
• odkształcenia termiczne wywoływane zmianami temperatury.
• odkształcenia typu mechanicznego powstają pod wpływem obciążeń zewnętrznych (obciążenie ściskające powoduje skrócenie elementu, a rozciągające – wydłużenie).
• skurcz samoistny, gdy pozostanie w wiążącym betonie za mało wody.