Architektura prowincji Włoskiej – Miasta na równinach
Chociaż daleko im do jednolitości, miejscowości na równinach i terenach nadmorskich w dużym stopniu odzwierciedlają proces rozwoju urbanistycznego i gospodarczego dużych miast. Ważniejsze fale osadnictwa odpowiadają zmiennym losom miejskich kupców i poziomowi akumulacji kapitału niezbędnego dla inwestycji rolniczych. Z kolei akumulacja zależała od ekonomicznej prosperity, a wymagała stosunkowo długich okresów pokoju.
Z miast pochodził nie tylko bodziec ekonomiczny niezbędny dla rozwoju obszarów rolniczych, ale i typ domostw wznoszonych przez nieustraszoną szlachtę na ziemiach, które od wieków leżały odłogiem. Wieża mieszkalna (la casatorre). która rozprzestrzeniła się wpierw na obszarach Mogello, Chianti i Casentino w okresie od XIII do XV wieku, była tak naprawdę przeszczepioną wersją wysokiej, kwadratowej, ufortyfikowanej rezydencji miejskiej; z miast zapożyczano również techniki budowlane, szczególnie z ufortyfikowanej Bolonii. Perugii i Sieny. Obronny charakter domu-wieży daje się poznać po grubości murów, niewielkich prześwitach wysoko położonych okien i po wysokości budowli.
W miarę upływu stuleci, wieża mieszkalna stopniowo utraciła swój charakter obronny i pojawiła się jako wieża gołębia (la torre columbaia). wyrastająca ponad środek nowej formy rozbudowanej rezydencji. Synogarlice i gołębie nie tylko sprawnie tępiły węże i chwasty, lecz dostarczały cennego mięsa na stoły oraz naturalnego nawozu pod uprawy. Choć ta funkcjonalna rola stopniowo się zatarła, wieża gołębia stała się wszechobecną cechą architektury prowincjonalnej wprawie całych środkowych i południowych Włoszech i nadal pozostaje ważnym elementem dekoracyjnym współczesnych willi.
Dom. do którego przynależy wieża gołębia to casa dalia mazzadria, klasyczna renesansowa willa letniskowa. popularna w Toskanii. Umbrii i Marche, jak również na innych obszarach środkowych i północnych Włoch. Budowana była zwykle na planie kwadratu, z zastosowaniem cegły, kamienia i terakoty, z namiotowym dachem, którego szczytowym punktem była wieża. Zależnie od lokalizacji i miejskich modeli na których jest wzorowana, może posiadać portyk na poziomie parteru (okolice Florencji) i loggię na pierwszym piętrze (Arezzo). lub też płaską ścianę przedniej fasady (okolice Sieny).
Nazwa domu pochodzi od systemu podziału zbiorów. według którego prowadzono większość upraw. W systemie tym la mezzadria (od słowa mezza „połowa”), czyli chłop, oddawał włościaninowi połowę rocznych zbiorów w zamian za połowę ziarna siewnego. Włościanin nie miał zatem korzyści w zakupie żywego inwentarza, ani we wprowadzaniu nowych metod uprawy. Jednocześnie siła robocza ulegała zubożeniu, a rosnące zadłużenie zmuszało ją do darmowych świadczeń — na przykład przy budowie głównego domu na terenie posiadłości. Z domu tego włościanin korzystał jedynie z rzadka, a rezydował tam zarządca (illattore). który doglądał zainwestowanego w ziemi majątku. Ponieważ w systemie tym praca opłacana była w naturze, zachęcał on do uprawy jedynie podstawowych dóbr konsumpcyjnych, a zniechęcał do specjalizacji (opartej na lokalnych warunkach glebowych) i nowych rozwiązań handlowych, których wymagało nowoczesne rolnictwo.
Specjalizacja konieczna była natomiast w przypadku aluwialnych równin północnych i środkowych Włoch. Dla uzdatnienia gleb do uprawy niezbędne były duże inwestycje w odzysk gruntu i irygację, czego jako pierwsi podjęli się benedyktyni i cystersi w okresie od XI do XIII wieku.
Olbrzymie przedsiębiorstwa rolne dostarczające na rynek ryż, jedwab i produkty mleczarskie miały pewne cechy wspólne z klasztorami, których funkcje zastąpiły i poszerzyły. Gospodarstwo (la casa della Pianura Padana) budowane było wokół kwadratowego dziedzińca o długości boku 150 metrów i więcej, a ich architektura była często dość surowa, z wysokimi prostokątnymi portykami wspartymi na kwadratowych kolumnach, często biegnącymi wzdłuż trzech boków wewnętrznego dziedzińca.